Γράφει ο Στέλιος Νεοφύτου, Υποστράτηγος ε.α.
Η ίδρυση και δημιουργία της Εθνικής Φρουράς (ΕΦ) το 1964, κατέστη αναγκαία λόγω των διακοινοτικών ταραχών την περίοδο εκείνη, μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων αλλά και της απειλής της Τουρκίας για λήψη στρατιωτικών μέτρων κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας (ΚΔ).
Τη δεκαετία που ακολούθησε η ΕΦ, οργανώθηκε και μετεξελίχθηκε σε δύναμη ασφαλείας της νεαρής τότε, ΚΔ, καθιερώνοντας την υποχρεωτική στράτευση των πολιτών της. Στα γεγονότα του 1974, είχε πρωταγωνιστικό ρόλο και ανέλαβε το υπέρτατο καθήκον υπεράσπισης της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της ΚΔ.
Από τότε και μέχρι σήμερα, η ΕΦ επιτέλεσε και συνεχίζει να επιτελεί, σημαντικό έργο, έχει στελεχωθεί με άρτια εκπαιδευμένα στελέχη και έχει προμηθευτεί κατά καιρούς σημαντικά οπλικά συστήματα, ώστε να αποτελεί μια υπολογίσιμη και αξιόμαχη αποτρεπτική δύναμη, λαμβανομένου υπόψη και του γεγονότος ότι η Κύπρος δεν έπαψε να βρίσκεται σε εμπόλεμη κατάσταση με την Τουρκία η οποία, εδώ και 49 χρόνια, συνεχίζει να κατέχει με στρατεύματα το 37% του εδάφους της.
Με την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ το 2004, η ΕΦ συμμετέχει ενεργά σε διάφορους οργανισμούς (ΚΠΑΑ, ΟΑΣΕ, PESCO κλπ), έχει συνάψει συμφωνίες αμυντικής συνεργασίας με αριθμό γειτονικών και άλλων κρατών, ενώ παράλληλα συνδράμει και σε ένα μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων στο εσωτερικό που αφορούν θέματα και δράσεις γενικότερα της κοινωνικής
πολιτικής του κράτους.
Η διατήρηση όμως των ενόπλων δυνάμεων μιας χώρας σε συνεχή επιχειρησιακή ετοιμότητα και εγρήγορση ώστε αυτές να δύνανται, όταν χρειαστεί, να αναλάβουν δράση και να φέρουν σε πέρας την αποστολή τους, απαιτεί στενή παρακολούθηση των διεθνώς εξελισσόμενων και
εφαρμοζόμενων στρατιωτικών δογμάτων. Αυτά συνήθως αφορούν στην οργάνωση, στη σχεδίαση, στην τεχνολογική εξέλιξη και αναβάθμιση της
εκπαίδευσης του προσωπικού, στην ανανέωση των οπλικών συστημάτων (ΟΣ) και του λοιπού στρατιωτικού υλικού καθώς και στην αναβάθμιση των ξειδικευμένων εγκαταστάσεων υποστήριξης και συντήρησής τους.
Ιδιαίτερα για την ΕΦ, η αξιοπιστία της οποίας αποτελεί ένα από τα διαπραγματευτικά χαρτιά της εκάστοτε κυβέρνησης της ΚΔ ως μοχλός πίεσης για δίκαιη επίλυση του κυπριακού προβλήματος, σήμερα όσο ποτέ άλλοτε
καθίσταται επιτακτική η ανάγκη ποιοτικής αναβάθμισής της σε όλους τους ως άνω τομείς δράσης, ώστε αυτή να συνεχίσει να είναι μια υπολογίσιμη αποτρεπτική δύναμη. Προς τούτο απαιτούνται δράσεις ως προς:
● Το Στρατιωτικό προσωπικό:
○ Επιλογή των μονίμων στελεχών, με ιδιαίτερη βαρύτητα στην φιλοπατρία και την ιδιαίτερη αγάπη προς τα ιδεώδη του ελληνικού έθνους.
○ Εκ βάθρων αναδόμηση των θεσμών της εφεδρείας και της εθνοφυλακής ώστε να αναθερμανθεί στο πλατύ φάσμα της κοινωνίας των πολιτών το καθολικό αίσθημα συμμετοχής τους στο σύστημα ασφάλειας της χώρας.
○ Τοποθέτηση των κληρωτών οπλιτών, κυρίως σε επιχειρησιακές θέσεις, για απόκτηση πολλαπλών εμπειριών και εμπέδωση της
ενσυνείδητης στρατιωτικής πειθαρχίας και κουλτούρας.
○ Αξιοποίηση των αποστράτων αξιωματικών και υπαξιωματικών ως μέλη δεξαμενών σκέψης (think tanks) επί θεμάτων άμυνας και ασφάλειας.
● Τη δομή δυνάμεων με την συγκρότηση ευέλικτων και κατάλληλα εκπαιδευμένων τμημάτων ταχείας αντίδρασης, με δυνατότητα
επέμβασης επί 24ώρου βάσεως, για
αντιμετώπιση κρίσεων ή και πιθανής αιφνιδιαστικής επίθεσης και δημιουργίας τετελεσμένων γεγονότων.
● Τα εξοπλιστικά προγράμματα:
○ Άμεση αξιολόγηση των υφιστάμενων ΟΣ για τυχόν απόσυρση, αναβάθμιση ή και αντικατάσταση κάποιων άλλων εξ αυτών η
αξιοπιστία των οποίων έχει μειωθεί.
○ Προγραμματισμό αγοράς νέων ΟΣ ώστε η ΕΦ να αυξήσει τις δυνατότητες παρακολούθησης και διεξαγωγής επιχειρήσεων καθώς και αντιμετώπισης πιθανών υβριδικών απειλών σε ξηρά, θάλασσα και αέρα, σε όλη την επικράτεια της ΚΔ, συμπεριλαμβανομένης και της ΑΟΖ της.
○ Ως εκ τούτου επιβάλλεται η προμήθεια της ΕΦ με έξυπνα όπλα, μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV), αντιαρματικούς πυραύλους, σύγχρονα αντιαεροπορικά όπλα, συστήματα εδάφους – αέρος, καθώς και με σημαντικό αριθμό αντιαρματικών ελικοπτέρων. Συστήματα τα οποία θα επενεργήσουν ως πολλαπλασιαστές ισχύος της Δύναμης, αντίδοτο στην εχθρική υπεροχή.
● Την Επιχειρησιακή Σχεδίαση – Διεξαγωγή Ασκήσεων:
○ Συνεχής αναδιαμόρφωση και αναπροσαρμογή της επιχειρησιακής σχεδίασης της ΕΦ σύμφωνα με την εκάστοτε επιθετική διάταξη του εχθρού.
○ Διεξαγωγή ασκήσεων συνεκπαίδευσης του προσωπικού των τριών Κλάδων, Στρατού Ξηράς, Ναυτικού και Αεροπορίας, για απόκτηση πολλαπλών εμπειριών, εμπέδωση της επιβαλλόμενης διακλαδικότητας και τον συντονισμό-αυτοματοποίηση των προβλεπόμενων διαδικασιών αντίδρασης σε περιπτώσεις δημιουργηθείσας έντασης, καταστάσεων κρίσης ή και εξελισσόμενης πολεμικής σύρραξης.
○ Κοινές ασκήσεις με την Κεντρική Υπηρεσία Πολιτικής Σχεδίασης Εκτάκτων Αναγκών (ΚΥΠΣΕΑ) και την Πολιτική Άμυνα (ΠΑ) για
προστασία του άμαχου πληθυσμού και ενεργοποίηση των Ουσιωδών Υπηρεσιών του Κράτους, στις περιπτώσεις κρίσεως ή
πολέμου.
○ Προγραμματισμός και συνδιεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων με άλλες φιλικές χώρες στα πλαίσια ρεαλιστικών σεναρίων και σε
προσομοιάζον με την Κύπρο επιχειρησιακό περιβάλλον.
● Την Αμυντική Οργάνωση και ενίσχυση αμυντικών έργων:
○ Αξιολόγηση όλων των αμυντικών έργων που κατασκευάστηκαν μετά τις δύο φάσεις της Τουρκικής Εισβολής το 1974, κατά μήκος της Πράσινης Γραμμής (εντός πόλεως Λευκωσίας), αλλά και κατά μήκος της υπόλοιπης Γραμμής Κατάπαυσης του Πυρός (ΓΚΠ).
○ Κατάργηση ή ανακατασκευή αριθμού εκ των υφιστάμενων έργων ή και κατασκευή νέων για την ενίσχυση των αμυντικών δυνατοτήτων της χώρας έναντι πιθανής εχθρικής επίθεσης και τη
δημιουργία νέων τετελεσμένων γεγονότων στο νησί.
Η συνέχιση συνεργασίας με τις Ένοπλες Δυνάμεις της Ελλάδας θα βοηθήσει στην ενδυνάμωση της ΕΦ. Προς τούτο η πρακτική επαναφορά του δόγματος του Ενιαίου Αμυντικού Χώρου Ελλάδος – Κύπρου (ΕΑΧ Ε-Κ), θα συμβάλει τα μέγιστα στον περιορισμό των αναθεωρητικών απαιτήσεων της Τουρκίας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και γενικότερα σε όσα η Τουρκία προσπαθεί να δημιουργήσει εις βάρος των εθνικών συμφερόντων του Ελληνισμού.
Εν κατακλείδι, αποτελεί μονόδρομο και επιβαλλόμενη υποχρέωση της ΚΔ να συνεχίσει την ποιοτική αναβάθμιση της ΕΦ ως προς τη στοχοπροσύλωση και αποστολή της, ως μία υπολογίσιμη δύναμη αποτροπής αλλά και ως ο
κυριότερος μοχλός πίεσης για την απομάκρυνση των ξένων στρατευμάτων από την Κύπρο και την απελευθέρωση των κατεχομένων μας εδαφών.
Πηγή: Newsletter “In Depth” – Volume 20 Issue 2
Cyprus Center for European and International AffairsAffairs
University of Nicosia
