Του Κωνσταντίνου Μαργαρίτη
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε, βάσει των κανόνων της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις, ελληνικά μέτρα ύψους 1 δισ. ευρώ για τη στήριξη δύο έργων παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στην Ελλάδα. Τα μέτρα συμβάλλουν στην επίτευξη των κλιματικών και ενεργειακών στόχων της Ελλάδας, καθώς και των στόχων της Ευρωπαϊκής πράσινης συμφωνίας και της δέσμης προσαρμογής στον στόχο του 55%, καθιστώντας δυνατή την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ελληνικό σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Ελλάδα κοινοποίησε στην Επιτροπή τα σχέδιά της να στηρίξει δύο έργα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, συνολικού προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ.
Το έργο «Faethon» περιλαμβάνει την κατασκευή δύο φωτοβολταϊκών μονάδων καθεμία από τις οποίες θα έχει δυναμικότητα 252 MW, καθώς και την κατασκευή ολοκληρωμένων μονάδων θερμικής αποθήκευσης τηγμένου άλατος και ενός υποσταθμού υπερυψηλής τάσης. Στόχος αυτού του έργου είναι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η πλεονάζουσα ενέργεια θα αποθηκεύεται και στη συνέχεια θα μετατρέπεται σε ηλεκτρική ενέργεια προς χρήση σε περιόδους αιχμής της κατανάλωσης, όπως τις βραδινές και τις νυκτερινές ώρες.
Το έργο «Σέλι» περιλαμβάνει την κατασκευή φωτοβολταϊκής μονάδας 309 MW συνοδευόμενης από ένα ενσωματωμένο σύστημα αποθήκευσης ενέργειας σε συσσωρευτές ιόντων λιθίου. Στόχος αυτού του έργου είναι η βελτιστοποίηση της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και της σταθερότητας του δικτύου.
Οι δύο κατασκευές προβλέπεται να ολοκληρωθούν έως τα μέσα του 2025.
Η ενίσχυση θα λάβει τη μορφή αμφίδρομης σύμβασης επί διαφοράς διάρκειας είκοσι ετών. Η τιμή άσκησης του δικαιώματος θα καθορίζεται από τεχνική επιτροπή βάσει, μεταξύ άλλων, ανάλυσης κόστους-οφέλους και εκτίμησης κινδύνου. Η τιμή αναφοράς θα υπολογίζεται ως μηνιαίος σταθμισμένος ως προς την παραγωγή μέσος όρος της αγοραίας τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές επόμενης ημέρας.
Όταν η τιμή αναφοράς είναι χαμηλότερη από την τιμή άσκησης του δικαιώματος, οι δικαιούχοι θα έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν πληρωμές ίσες προς τη διαφορά μεταξύ των δύο τιμών. Ωστόσο, όταν η τιμή αναφοράς είναι υψηλότερη από την τιμή άσκησης του δικαιώματος, οι δικαιούχοι θα πρέπει να καταβάλουν τη διαφορά στις ελληνικές αρχές. Το καθεστώς θα διασφαλίσει τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα των τιμών για τους παραγωγούς ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, εξασφαλίζοντας ένα ελάχιστο επίπεδο απόδοσης, χωρίς ωστόσο να αποζημιώνονται υπερβολικά οι δικαιούχοι σε περιόδους κατά τις οποίες η τιμή αναφοράς είναι υψηλότερη από την τιμή άσκησης του δικαιώματος. Η στήριξη των έργων θα καταβάλλεται ετησίως για περίοδο 20 ετών.
Αμφότερα τα έργα αναμένεται να αυξήσουν την ετήσια καθαρή ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές στο ελληνικό μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας κατά περίπου 1,2 TWh. Αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 2,1 % της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της Ελλάδας το 2020. Επιπλέον, τα δύο έργα θα τονώσουν την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές κατά 8 % σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2020. Οι μονάδες αποθήκευσης και στα δύο έργα θα συμβάλουν στην αποσύνδεση της κατανομής ηλεκτρικής ενέργειας από την παραγωγή, μετριάζοντας έτσι τη διαλείπουσα φύση της ηλιακής ενέργειας και ενισχύοντας τη σταθερότητα του ελληνικού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Επιτροπή διαπίστωσε τα εξής:
-
Τα μέτρα διευκολύνουν την ανάπτυξη οικονομικής δραστηριότητας και, συγκεκριμένα, της ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές σε συνδυασμό με μονάδες αποθήκευσης. Η ενίσχυση είναι αναγκαία και κατάλληλη για τη στήριξη της απανθρακοποίησης του τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς και εθνικούς περιβαλλοντικούς στόχους.
-
Η ενίσχυση έχει «χαρακτήρα κινήτρου», καθώς οι δικαιούχοι δεν θα πραγματοποιούσαν τις επενδύσεις στην απανθρακοποίηση στον ίδιο βαθμό χωρίς τη δημόσια στήριξη.
-
Η ενίσχυση έχει περιορισμένο αντίκτυπο στον ανταγωνισμό και στο εμπόριο εντός της ΕΕ. Ειδικότερα, η ενίσχυση είναι αναλογική και τυχόν αρνητικές επιπτώσεις στον ανταγωνισμό και στο εμπόριο θα είναι περιορισμένες, λόγω του σχεδιασμού των συμβάσεων επί διαφοράς ο οποίος διασφαλίζει ότι το ποσό της ενίσχυσης περιορίζεται στο ελάχιστο.
-
Οι ελληνικές αρχές θα διασφαλίσουν ότι η τεχνογνωσία που θα αποκτηθεί ως αποτέλεσμα των έργων θα τεθεί στη διάθεση κάθε εταιρείας που επιθυμεί να αναπτύξει τέτοιες τεχνολογίες στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα διεκδικεί και απαιτεί πράσινες πόλεις και καθαρή ενέργεια. Τα δεδομένα αλλάζουν και οι χρηματοδοτήσεις διευκολύνουν την προσπάθεια αυτή. Είναι η στιγμή να το καταλάβουν όλοι και να στραφούν σε τέτοιες λογικές.
