του Αλέξανδρου Ευσταθίου
Μια τρίπτυχη ιστορία, που ακολουθεί έναν άνθρωπο χωρίς επιλογές, ο οποίος προσπαθεί να ανακτήσει τον έλεγχο της ζωής του, έναν αστυνομικό που ανησυχεί επειδή η γυναίκα του, που είχε εξαφανιστεί στη θάλασσα, επέστρεψε και μοιάζει να είναι ένας εντελώς διαφορετικός άνθρωπος και μια γυναίκα που είναι αποφασισμένη να βρει έναν συγκεκριμένο άνθρωπο με μια ιδιαίτερη ικανότητα, ο οποίος προορίζεται να γίνει ένας θαυμαστός πνευματικός ηγέτης.
Με αυτή την περιγραφή, η νέα ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, το Kinds of Kindness (Ιστορίες Καλοσύνης, όπως μεταφράστηκε στα ελληνικά) που άρχισε ήδη να προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες την προηγούμενη Πέμπτη, σηματοδοτεί την επιστροφή του Έλληνα δημιουργού αφενός στο πρώιμο στυλ του και αφετέρου στα γνωστά του λημέρια στην συγγραφή σεναρίου με τον παλιό καλό του συνεργάτη, τον Ευθύμη Φιλίππου.
Γεννημένος στην Αθήνα το 1973, ο Γιώργος Λάνθιμος, απόφοιτος της σχολής Κινηματογράφου και Τηλεόρασης Σταυράκου, εύκολα θα μπορούσε να καταταχθεί στη λίστα με τους σημαντικότερους auteur του παγκόσμιου κινηματογράφου σήμερα. Γιατί μπορεί η τέχνη του κινηματογράφου να είναι όντως συλλογική, ωστόσο οι σκηνοθέτες κατέχουν δικαιωματικά υψηλότερη θέση στη δημιουργία μιας ταινίας σε σχέσημε άλλους επαγγελματίες του κινηματογράφου. Κι αυτή ακριβώς η ιδιότητα του εμπνευστή και επόπτη του έργο τους, είναι που τους μετατρέπει σε auteur (δημιουργούς).
Ήδη ενεργός σκηνοθέτης στη διαφήμιση, σκηνοθετεί το 2001 μαζί με τον Λάκη Λαζόπουλο την πρώτη μεγάλου μήκους ταινία μυθοπλασίας Ο καλύτερος μου φίλος, ενώ η δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία του, η πειραματική και πιο προσωπική Κινέττα (2005) προβάλλεται στο Φεστιβάλ του Τορόντο του 2005. Η μεγάλη έξοδος του ωστόσο στο παγκόσμιο σινεμά γίνεται με τον Κυνόδοντα (2009), σε σενάριο δικό του και του Ευθύμη Φιλίππου, στην πρώτη του προβολή στο τμήμα Ένα Κάποιο Βλέμμα, στο Φεστιβάλ των Καννών του 2009. Οι κριτικές ήταν στην πλειοψηφία τους διθυραμβικές (ίσως μόνο οι συμπατριώτες του στάθηκαν περισσότερο καχύποπτοι σε μια ταινία που τόλμησε να θίξει την «Άγια ελληνική οικογένεια»), η ταινία κέρδισε το πρώτο βραβείο και εντάχθηκε στην πεντάδα των ξενόγλωσσων Όσκαρ το 2011. Οι Άλπεις (2011) ολοκληρώνουν την άτυπη τριλογία της Ελλάδας και κερδίζουν Βραβείο Σεναρίου στο Φεστιβάλ Βενετίας του 2011. Ακολουθούν οι αγγλόφωνες Ο Αστακός (2015) και ο Θάνατος του ιερού ελαφιού (2017), αμφότερες σε πρώτη προβολή στο Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ των Καννών, όπου και διακρίνονται, η πρώτη με το Βραβείο της Επιτροπής και η δεύτερη με το Βραβείο Καλύτερου Σεναρίου. Ακολουθεί Η Ευνοούμενη (2018),η οποία κερδίζει στο Διαγωνιστικό τμήμα του Φεστιβάλ της Βενετίας του 2018 το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής και το Βραβείο Volpi Cup για την Καλύτερη Γυναίκα Ηθοποιό (για την Olivia Colman), ενώ προτείνεται για δέκα Βραβεία Όσκαρ, κερδίζοντας αυτό για την καλύτερη γυναίκα ηθοποιό σε πρωταγωνιστικό ρόλο, στην τελετή του 2019.
Και μετά από ένα μικρό διάλειμμα από τις μεγάλου μήκους παραγωγές (το 2019 προβάλλεται το μικρού μήκους Nimic και το 2022 το Bleat-Βληχή– στα ελληνικά, μια ασπρόμαυρη ταινία γυρισμένη στην Τήνο με πρωταγωνίστρια την μέχρι τώρα μούσα του EmmaStone), επιστρέφει το 2023 στο επίκεντρο του παγκόσμιου κινηματογραφικού ενδιαφέροντος με το υποψήφιο για 11 και βραβευμένο με 4 Όσκαρ PoorThings, την μεγαλύτερη μέχρι στιγμής εισπρακτική του επιτυχία, με το οποίο ο ίδιος γίνεται ο πρώτος Έλληνας σκηνοθέτης που καταφέρνει με ταινία του να λάβει τον Χρυσό Λέοντα στο Φεστιβάλ της Βενετίας.
Αξιοσημείωτο σε όσα παραπάνω αναγράφονται είναι το γεγονός ότι μέχρι στιγμής οι κριτικοί τον λατρεύουν! Η πορεία του είναι μόνο ανοδική, τόσο σε budget και box–office όσο και σε κριτικές, ενώ όσες ταινίες του έχουν συμμετάσχει σε διαγωνιστικά τμήματα των δύο σπουδαιότερων κινηματογραφικών φεστιβάλ του κόσμου (Καννών και Βενετίας), έχουν λάβει τουλάχιστον ένα βραβείο, με πλέον πρόσφατη την διάκριση του JessePlemons για την ερμηνεία του στο Kinds of Kindness.
Τι είναι όμως αυτό που τον καθιστά auteur και ποια τα χαρακτηριστικότερα στοιχεία του έργου του;Σύμφωνα με τον γράφοντα, η παραδοξότητα και η αλληγορία. Ξεκινά από το σενάριο και καταλήγει σε ευφάνταστη και σίγουρα άρτια τεχνική. «Περίεργες» ταινίες που ορισμένες φορές φέρνουν σε αμηχανία τους θεατές, χτίζοντας ένα ιδιαίτερο αφηγηματικό σύμπαν, ένα σημαντικό μέρος του οποίου πιστώνεται βέβαια στον σεναριογράφο Ευθύμη Φιλίππου, με τον οποίο συνεργάστηκε αδιαλείπτως στη συγγραφή των σεναρίων του από την Κινέττα (2005) μέχρι και τον Θάνατο του ιερού ελαφιού (2017) και φέτος ξανασυναντήθηκαν μετά από χρόνια στις Ιστορίες Καλοσύνης. Άλλωστε, στην πορεία του χρόνου από την εμφάνιση της θεωρίας του Δημιουργού στον δημόσιο λόγο, παρατηρήθηκε οι σκηνοθέτες – δημιουργοί να συνεργάζονται με τον ίδιο σεναριογράφο σε αρκετές ταινίες και όπως είναι φυσικό οι συγκεκριμένες ταινίες να έχουν και ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά. Την ίδια τακτική ακολούθησε και στις συνεργασίες του με τους/τις ηθοποιούς, ενδεικτικά με τις/τους Αγγελική Παπούλια, Rachel Weisz, OliviaColman, Williem Dafoe και φυσικά την Emma Stone με την οποία θα συνεργαστούν για πέμπτη φορά στην νέα του ταινία με τίτλο Bugonia, η οποία λίαν προσφάτως ανακοινώθηκε πως πρόκειται να αρχίσει γυρίσματα το καλοκαίρι. Σημειωτέο πως η Emma Stone στο Φεστιβάλ των Καννών, όπου βρέθηκαν πρόσφτα για να παρουσιάσουν τις Ιστορίες Καλοσύνης, ομολόγησε πως «ο Λάνθιμος είναι η μούσα της» και όχι το ανάποδο όπως ανέμεναν να ακούσουν οι παρόντες δημοσιογράφοι.
Ο Γιώργος Λάνθιμος ξεκινώντας λοιπόν από το περίφημο «greek weird wave» (μια απλοϊκή ταμπέλα που ο ίδιος δεν φάνηκε ποτέ πρόθυμος να αποδεχθεί), διατήρησε (ευτυχώς) την αισθητική και το προσωπικό του στυλ στο πέρασμά του στο αγγλόφωνο σινεμά, το οποίο και εξελίσσει διαρκώς. Από τα ασύμμετρα πλάνα και τα κομμένα πρόσωπα, περνάει στα πλάνα με υπερευρυγώνιο φακό, σήμα κατατεθέν του StanleyKubrick, αποτίωντας φόρο τιμής στον τελευταίο αλλά και στην ιστορία του σινεμά εν γένει – άλλο ένα χαρακτηριστικό των auteur, η αναφορά και η έμπνευση από άλλους δημιουργούς. Εργατικότατος και ευφυής,αυτός ο δημιουργός έκανε τα βήματα του μέσα στο ελληνικό «σύστημα», γυρίζοντας βιντεοκλίπ και διαφημίσεις μέχρι να μπορέσει να φτιάξει την πρώτη του μεγάλου μήκους ταινία, την Κινέττα (2005) και φυσικά την επόμενη, τον Κυνόδοντα, το 2009, που άλλαξε για πάντα το κινηματογραφικό του πεπρωμένο. Από τότε μέχρι σήμερα, τολμάει να εξελίσσεται, δεν επαναπαύεται και φτιάχνει ένα σινεμά που όλο και περισσότερο μαρτυρά την αυτοπεποίθηση του δημιουργού του για τις ιδέες και τα οράματα του, επιμένοντας έτσι νομοτελειακά στην επιτυχία.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
