Συνέντευξη στον Ανδρέα Καρακόκκινο
«Η ποίηση είναι ευλογία για αυτό και θα γεννιέται πάντα διαρκώς εντός μας και εκτός μας»
Η Κύπρια ποιήτρια Αθηνά Τέμβριου μιλάει στο SPEAKNEWS και τον Ανδρέα Καρακόκκινο για όσα την εμπνέουν, για τις ποιητικές συλλογές που έχει εκδώσει και για τις νέες που τώρα ετοιμάζει, αλλά και για την διχοτόμηση και την προσφυγιά και πως αυτές αντικατοπτρίζονται στο έργο των νεότερων Κύπριων λογοτεχνών.
Η τελευταία σας συλλογή «Ανάμεσα στους ήχους» εκδόθηκε το 2017. Πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτή. Ετοιμάζετε κάποια καινούργια έκδοση;
Είναι μια συλλογή με πολλά ποιήματα. Αποτελείται από 5 ενότητες, όπως «Για την έμπνευση», «Της Απόγνωσης», «Ψηφίδες Ποίησης», «Του Έρωτα» και «Παρορμήσεις». Περιέχει ποίηση πολλών χρόνων, η οποία εκφράζει την εξέλιξη μου ως άνθρωπο και ποιήτρια και σίγουρα σκιαγραφεί την πολυδιάστατη μου ύπαρξη. Οι στίχοι της εισαγωγής, « Ζω στην ουσία / δίχως όνομα ή εξουσία. / Ο στίχος / μια άγκυρα της ψυχής / στον πυρήνα του κόσμου.» αντικατοπτρίζουν υπαρξιακή ποίηση. Οι καταληκτικοί στίχοι στο τέλος της ποιητικής συλλογής, «Η αγάπη σμιλεύει τον στίχο / ταπεινά κι απέριττα. / Με της ζωής την ορμή / καταργεί μες στη σιγή το χρόνο.» αποκαλύπτουν και τον τίτλο της συλλογής που είναι Ανάμεσα στους Ήχους. Όταν η ποίηση γίνεται αγάπη ή και η αγάπη ποίηση, ο άνθρωπος δύναται να αφουγκράζεται την ίδια την ζωή, αποκρυσταλλώνει ακόμα και μια στιγμή ποιητικά και τότε μέσα στην σιγή της ύπαρξης του, ολοκληρωμένος πια, έχει την δύναμη να καταργεί το χρόνο και να αγγίζει την αιωνιότητα. Άλλωστε η ψυχή, πιστεύω, είναι αιώνια.
Στο παρόν στάδιο, ετοιμάζω δύο ποιητικές συλλογές, μια στην Ελληνική γλώσσα και μια στην Αγγλική. Η πρώτη τιτλοφορείται Ήλιος και Άνεμος. Τον τίτλο της δεύτερης ποιητικής συλλογής ακόμη τον σκέφτομαι.
Όταν βλέπεις απέναντι τον Πενταδάκτυλο, τι σκέφτεσαι;
Αισθάνομαι το άδικο να με διαπερνά και θλίβομαι. Όταν κατευθύνομαι προς την Λευκωσία, αγναντεύω ένα κομμάτι από την ψυχή του τόπου μου, που περιμένει σκλαβωμένο για πολλά χρόνια την ελευθερία. Ο Πενταδάκτυλος είναι ένα σύμβολο, καταλυτικό στην συνέχεια της Αλήθειας και πολέμιο της λήθης.
Ποια η γνώμη σας για το επίπεδό της Κυπριακής λογοτεχνίας σήμερα και πώς βλέπετε να εξελίσσεται στο μέλλον; Έχουμε νέους λογοτέχνες;
Η Κυπριακή λογοτεχνία είναι αρκετά αξιόλογη και σίγουρα εξελίσσεται μέσα από το χρόνο. Πιστεύω πως οι Κύπριοι λογοτέχνες είναι αξιέπαινοι καθότι προσφέρουν έργο έστω κι αν ο μέσος Κύπριος δεν διαβάζει συνήθως ποίηση. Υπάρχει αγάπη για την ποιητική έκφραση και σίγουρα μια ανάγκη για δημιουργία που φέρει ελπίδα και ισορροπία στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου. Πάντα θα υπάρχουν νέοι λογοτέχνες. Η ποίηση είναι ευλογία για αυτό και θα γεννιέται πάντα διαρκώς εντός μας και εκτός μας.
Οι νέοι λογοτέχνες στα κείμενά τους αναφέρονται καθόλου στην προσφυγιά και την κατοχή;
Θα έλεγα πως όλο και λιγότεροι νέοι λογοτέχνες αναφέρονται στην τραγωδία της Κύπρου μας, για διάφορους λόγους. Η προσφυγιά δεν είναι μια βιωματική εμπειρία για αυτούς. Την έχουν νιώσει κυρίως μέσα από τις διηγήσεις των γονιών και των παππούδων τους. Αυτοί που γράφουν όμως, έχουν συνδέσει την ιστορία με το παρόν και συνεπώς δίνουν μια άλλη διάσταση στην προσφυγιά και κατοχή που οφείλουμε εμείς οι μεγαλύτεροι να κατανοήσουμε. Υπάρχουν αναμφισβήτητα πάντα νέοι λογοτέχνες που κουβαλούν στους ώμους τους την ευθύνη της συνέχειας ως άνθρωποι και δημιουργοί και θα γράφουν πάντα με αγάπη για τον τόπο που τους γέννησε. Άλλωστε ο τόπος μας δεν είναι μονάχα η γη αλλά και οι άνθρωποι του.
Υπάρχει επαφή ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους λογοτέχνες;
Υπάρχει κάποια επαφή ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους λογοτέχνες, ιδιαίτερα στις μέρες μας που τα social media γεφυρώνουν αποστάσεις και δύσκολες καταστάσεις. Πιστεύω η αγάπη για την ποίηση δεν προκαλεί συγκρούσεις αλλά εξευγενίζει και ενώνει τους ανθρώπους. Από την άλλη, υπάρχουν αρκετές φορές και οι πολιτικές τοποθετήσεις στην ποιητική δημιουργία και πίσω από αυτές συνυπάρχουν οι μνήμες και ο πόνος. Τα προσωπικά βιώματα αρκετών λογοτεχνών είναι πραγματικότητες που φέρουν αντιθέσεις. Η υπέρβαση της τραγικότητας των γεγονότων δεν είναι εύκολη επιλογή.
Η εκπαίδευση στη Κύπρο βοηθά τα νέα παιδιά να παρακολουθούν και να διαβάζουν λογοτεχνία;
Πιστεύω πως σε κάποιο βαθμό η εκπαίδευση βοηθά τα νέα παιδιά να διαβάσουν λογοτεχνία. Πρέπει όμως να είμαστε πιο δραστικοί και αποτελεσματικοί σε αυτό τον τομέα ώστε τα παιδιά να εκτιμήσουν την αξία της λογοτεχνίας και να αγαπήσουν πραγματικά το διάβασμα αλλά επίσης και να εντάξουν την δημιουργική γραφή στη ζωή τους. Δυστυχώς στις μέρες μας η Παιδεία νοσεί και τα παιδιά έχουν ανάγκη την πνευματική αφύπνιση.
Τι είναι εκείνο που σας ωθεί να γράφετε και από πού αντλείτε την έμπνευση σας;
Ποιήτρια δεν γίνεσαι, γεννιέσαι. Γράφω από τα μαθητικά μου χρόνια. Η Ποίηση είναι μια αστείρευτη ενέργεια που με προσδιορίζει και με ολοκληρώνει. Είναι μια πνευματική ανάγκη, κυρίως υπαρξιακή για αυτό κι όταν γράφω αισθάνομαι πως κάνω υπερβάσεις. Ανακαλύπτω, θα έλεγα μέσα από το δικό μου κάτοπτρο, όχι μόνο το υποσυνείδητο αλλά και το υπερσυνείδητο. Εμπνέομαι από πολλά πράγματα, όπως από την κάθε σημαντική λεπτομέρεια της καθημερινότητας. Η ίδια η ζωή είναι πηγή έμπνευσης όπως και η ιδέα του θανάτου, δηλαδή του τέλους της ζωής. Η ποίηση όμως δεν πηγάζει και δεν ωριμάζει μόνο από το έμφυτο ταλέντο. Σημαντικά είναι και τα βιώματα ενός ποιητή /τριας και φυσικά οι γνώσεις και η εξέλιξη του ίδιου του ανθρώπου. Ο άνθρωπος κρατά τον Ποιητή / τρια εντός, από το χέρι και τον / την καθοδηγεί.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Αθηνά Τέμβριου σπούδασε Αγγλική Λογοτεχνία και Γλώσσα στο State University of New York at Stony Brook στις Η.Π.Α και συνέχισε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο University of Sussex στο Ηνωμένο Βασίλειο, με κύριο θέμα τη λογοτεχνία της Αγγλικής Αναγέννησης. Έχει διακριθεί σε διαγωνισμούς ποίησης και έχει δημοσιεύσει ποιήματά της σε διάφορες ανθολογίες στην Κύπρο και στο εξωτερικό, σε λογοτεχνικά περιοδικά και εφημερίδες. Έχει επίσης αρθρογραφήσει ως δημοσιογράφος και ασχολείται με μετάφραση λογοτεχνίας. Είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εθνικής Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών Κύπρου, μέλος του ΠΕΝ, του Συνδέσμου Ηνωμένων Εθνών Κύπρου και του Συνδέσμου Χαρισματικών Παιδιών Κύπρου. Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές, Της Πατρίδας και της Νιότης (1997), Μετάβαση (2009) και Ανάμεσα στους Ήχους (2017). Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα Αγγλικά, Ιταλικά και Γερμανικά. Είναι καθηγήτρια αγγλικής λογοτεχνίας και γλώσσας.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.