Επιμέλεια Αφιερώματος: Δημήτρης Ι. Μπρούχος*
Στις 23 Μαρτίου 1937, γεννιέται στην Αθήνα ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες τραγουδιστές, που έμελε να γίνει θρύλος και με τις ανεπανάληπτες ερμηνείες του συντήρησε τον μύθο του για 60 σχεδόν χρόνια, μέχρι την τελευταία του υπόκλιση, την 1η Οκτωβρίου 2022, στα 85 του χρόνια, που τον κατέταξε στο πάνθεον των μεγάλων ερμηνευτών.
Ο μικρός Σταμάτης, ένα παιδί ανήσυχο, ξεκινάει την περιπέτεια του τραγουδιού με μια κιθάρα, που του έκανε δώρο η μητέρα του κι αυτός άρχισε να τη σκαλίζει και να τραγουδάει στη γειτονιά και στους φίλους του, που ανοίγουν τα παράθυρα των σπιτιών τους για να τον ακούσουν. Ο πατέρας του γιατρός, θα ήθελε ο γιός του να συνεχίσει το επάγγελμα, γι’ αυτό και ο ίδιος πήγε στο Παρίσι, για να σπουδάσει Ιατρική αλλά η ζωή είχε άλλα σχέδια για κείνον. Τον κέρδισαν η μουσική και το τραγούδι, απέδωσε στα γαλλικά γνωστά τραγούδια του Μίκη Θεοδωράκη με πρωτόγνωρη επιτυχία και συνεργάστηκε με διάσημα ονόματα όπως Ζιλμπέρ Μπεκώ, Σαρλ Αζναβούρ, Πέτουλα Κλαρκ, Μαρί Λαφορέ και Έντιθ Πιάφ.
Δεκαετία του ’60… Η Ελλάδα προσπαθεί να βρει τον βηματισμό της, μετά από τις δύο προηγούμενες δεκαετίες που τη σημάδεψαν ανεξίτηλα. Έχει ήδη ξεκινήσει το κύμα της μετανάστευσης αλλά υπάρχει ακόμα το όνειρο, η ελπίδα, το χάραμα της επόμενης μέρας, που φωτίζουν τα τραγούδια με τις εικόνες τους… Γειτονιές και σπίτια χαμηλά, γεράνι και βασιλικός στη γλάστρα, περιγραφές στιγμών από την καθημερινή βιοπάλη, χαμόγελα πρωινής καλημέρας, αγάπες κι έρωτες με προβλέψιμο και μη, τέλος…
Στα μισά αυτής της δεκαετίας, γύρω στα 1966, γνωρίζεται με τον Σταύρο Ξαρχάκο και με τον Τάκη Λαμπρόπουλο της Columbia κι από τη χημεία αυτής της γνωριμίας γεννιούνται «Του Όθωνα τα χρόνια», «Ένα μεσημέρι στης Ακρόπολης τα μέρη», σε στίχους του μεγάλου Νίκου Γκάτσου, με τα οποία μας συστήνεται και γεννιέται το πρώτο του μεγάλο ειδύλλιο με τον κόσμο.
Ακολουθούν αμέσως συνεργασίες του και με άλλους μεγάλους συνθέτες (Δήμο Μούτση, Απόστολο Καλδάρα, Γιάννη Σπανό, Μίκη Θεοδωράκη, Βαγγέλη Πιτσιλαδή, Γιώργο Μητσάκη,Τάκη Μουσαφίρη, Βασίλη Τσιτσάνη, Άκη Πάνου, Γιώργο Χατζηνάσιο, Λίνο Κόκοτο, Λυκούργο Μαρκέα, Γιώργο Ζαμπέτα, Γιώργο Κατσαρό και πολλούς άλλους), καθώς και με ποιητές-στιχουργούς (Νίκο Γκάτσο, Λευτέρη Παπαδόπουλο, Πυθαγόρα, Δημήτρη Χριστοδούλου, Ευτυχία Παπαγιαννοπούλου, Σώτια Τσώτου, Κώστα Βίρβο, Γιώργο Κανελλόπουλο, Ιάκωβο Καμπανέλη, Φώντα Λάδη, Ξενοφώντα Φιλέρη, Θάνο Σοφό και άλλους), που έγραψαν τραγούδια ειδικά για τη φωνή του κι εκείνος τους έβγαλε όλους ασπροπρόσωπους με τη μοναδική εκφραστική του ερμηνεία, κάνοντας το ένα μεγαλύτερη επιτυχία από το άλλο.
Αξεπέραστο σε πωλήσεις, παραμένει το «Όνειρο απατηλό», των Απόστολου Καλδάρα και της μεγάλης Ευτυχίας Παπαγιαννοπούλου.
Γνώρισα τον Σταμάτη Κόκοτα το 1968 ή ’69 (στα εφηβικά μου χρόνια), στο κέντρο «ΦΑΡΙΝΤΑ» της δυτικής Θεσσαλονίκης, απ’ όπου πέρασαν όλες οι μεγάλες φίρμες, όπου τότε εμφανιζόταν με τον θρυλικό Χρηστάκη σε ένα πρόγραμμα που άφησε εποχή. Τότε που η νύχτα είχε ποιότητα στη διασκέδαση και ο κόσμος πήγαινε να «ακούσει» τον καλλιτέχνη. Υπήρχε σεβασμός και αξιοπρέπεια και ο κώδικας ήταν απαραβίαστος. Τηρήθηκε μάλιστα με ευλάβεια από όλους τους παλιούς τραγουδιστές και τραγουδίστριες (Στράτο Διονυσίου, Τόλη Βοσκόπουλο, Δημήτρη Μητροπάνο, Γρηγόρη Μπιθικώτση, Βίκυ Μοσχολιού κ. ά.).
Μου έκανε τότε εντύπωση η «χημεία» του με τον κόσμο, η αποδοχή που είχε και η αγάπη με την οποία ο κόσμος εξέφραζε τον θαυμασμό του. Οι φαβορίτες του ήταν το «σήμα κατατεθέν» του, χωρίς όμως ουδόλως να αποτελεί αντικείμενο λοιδορίας. Ήταν τέτοια η σοβαρότητα των τραγουδιών που ερμήνευε, οι δημιουργοί που του έγραφαν τα τραγούδια και το στήσιμο του στην πίστα, που δεν επέτρεπαν κάτι τέτοιο ούτε σαν σκέψη. Η θεματολογία των τραγουδιών του είχε τέτοιο πλούτο και αρτιότητα, που με τη μοναδικότητα τη ερμηνείας του σε καθήλωνε.
Δεν είναι τυχαίο που ο Ωνάσης συνδέθηκε μαζί του με στενή προσωπική φιλία και ήταν ο επίσημος διασκεδαστής των πολλών υψηλών καλεσμένων του.
Η ζωή, απρόβλεπτη πάντα, 30 χρόνια μετά από την πρώτη μου γνωριμία μαζί του, το 1999, έσμιξε τους δρόμους μας. Εγώ πλέον ήδη επαγγελματίας στιχουργός, δισκογραφικός παραγωγός και καλλιτεχνικός διευθυντής πολιτιστικών εκδηλώσεων και εκείνος σταθερά ένας ζωντανός μύθος του τραγουδιού, στο γνωστό του μοτίβο, ύφος και ήθος.
Συνεργαστήκαμε κυρίως σε συναυλιακές του εμφανίσεις, σε καλοκαιρινά Φεστιβάλ και «πολιτιστικά καλοκαίρια» και είχα την τύχη να μοιραστώ μαζί του την πλούσια εμπειρία ζωής του, τις καλλιτεχνικές προσεγγίσεις του στην υπόθεση «τραγούδι» και την απαρέγκλιτη στάση του από τον σπάνιο επαγγελματισμό του. Νοιώσαμε βαθιά φιλία ο ένας για τον άλλον από την πρώτη στιγμή και μου έκανε την τιμή να «γραμμοφωνήσει», όπως του άρεσε να λέει, έναν κύκλο 12 ερωτικών τραγουδιών μου, το 2001, που πλέον με την κατάρρευση της δισκογραφίας είναι δυσεύρετος.
Ο ίδιος, γαλαντόμος με τους συνεργάτες του και πάντα κοντά τους σε ότι ζητούσαν και μπορούσε να τους το προσφέρει, γινόταν μαζί τους «ένα». Και είχε πάντοτε έναν καλό, ενθαρρυντικό, εμψυχωτικό λόγο για όλους, ιδίως για τους νέους.
Μαζί του, τελειώνει μια εποχή, κλείνει οριστικά ένας κύκλος σεβασμού, ήθους και αυθεντικής επικοινωνίας καλλιτέχνη-κοινού.
Τον κρατώ μέσα μου, όχι σαν μια ανάμνηση αλλά σαν ένα πρότυπο ερμηνευτή, και σαν έναν αληθινό φίλο, ηχώντας πάντα στ΄αυτιά μου το «Γιέ μου», των μέγιστων Απόστολου Καλδάρα και Λευτέρη Παπαδόπουλου, που άφησε το βαθύ του αποτύπωμα σε μια γενιά, που είχε ακόμα «παραδοσιακά» αισθήματα…
*Ο Δημήτρης Ι. Μπρούχος είναι ποιητής, στιχουργός και Σύμβουλος Επικοινωνίας
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
