του Τάσου Ρέτζιου
Νέοι άνθρωποι που αναμετρώνται με τις λέξεις, που είδαν τους στίχους τους να εκδίδονται πρόσφατα και που μας μεταφέρουν τις αγωνίες, τα όνειρα και την ευαισθησία τους. Τέσσερις νέοι ποιητές από τις εκδόσεις Βακχικόν απαντάνε σε έξι κοινές ερωτήσεις και μας δίνουν το στίγμα τους…
Γιώργος Μπακλάκος
«Ταυτότητα»
Λέμε δεν πήραμε χαμπάρι.
Μόνο σημάδι ενθύμησης η Ακρόπολη
που στέκει πάνω απ’ τη Νεκρόπολη.
Οι σοφοί κουκουλωμένοι στο πιθάρι,
εγώ στο πληκτρολόγιο κάνω το παλικάρι
κάθε μέρα περισσότερο κραυγάζω
να πείθομαι πως έτσι αλλάζω.
Θα φύγω δίχως να περάσω απ’ την ευθύνη
κατηγορώντας άλλους που τίποτα δεν έχει γίνει
αδιαφορώντας για το μόνο που άφησα σημάδι
της ιστορίας πως ήμουνα το ξεφτισμένο υφάδι.
Λέμε δεν πήραμε χαμπάρι.
1) Τι είναι αυτό που σας ωθεί ή σας επιβάλει να γράφετε ποίηση;
Η ανάγκη. Η ανάγκη να εκφράσω όσα με κατακλύζουν. Να περιγράψω, να υπερβώ τον κόσμο και να δημιουργήσω έναν καινούριο.
2) Έχετε κάποιες επιρροές που διαπερνούν το έργο σας;
Πιστεύω πως επηρεαζόμαστε από όλα όσα δεχόμαστε ή απορρίπτουμε. Οι ποιητές που έχουν ασκήσει ιδιαίτερη επιρροή στη γραφή μου είναι ο Καβάφης, ο Αναγνωστάκης, ο Καρυωτάκης, ο Λειβαδίτης, ο Ρίτσος, ο Ελύτης, ο Μπρεχτ, ο Νικανόρ Πάρρα και ο Μπουκόβσκι.
3) Ποιο, θεωρείτε, ότι είναι το κοινό νήμα που ενώνει τα ποιήματά σας;
Η ζωή. Σε όλους τους τομείς και τις εκφάνσεις της. Η κοινωνία, οι συνθήκες που επικρατούν, η ανθρώπινη συμπεριφορά, η αδικία, οι ανθρώπινες σχέσεις. Η ζωή στο σύνολό της.
4) Είναι ένας βατός δρόμος αυτός της ποίησης για ένα νέο συγγραφέα στη χώρα μας;
Φυσικά υπάρχουν δυσκολίες, ζούμε σε μια ζοφερή εποχή όπου μπορεί να μην “Δολοφονούν τους ποιητάς” όπως γράφει ο Εγγονόπουλος, σίγουρα πάντως δεν τους διαβάζουν. Το σημερινό αξιακό σύστημα σαφώς απορρίπτει την ποίηση όπως κάθε φωνή αλήθειας και αντίστασης.
5) Πότε τελειώνει ένα ποίημα, πότε πιστεύετε πως ολοκληρώθηκε;
Όταν έχει πει όλα όσα προοριζόταν τη στιγμή της έμπνευσης και δεν μπορείς να αφαιρέσεις ούτε μια λέξη από αυτό.
6) Πώς λειτουργεί η έμπνευση σε σας;
Απελευθερωτικά, υπερβατικά. Η στιγμή που γεννιέται το ποίημα, ο χώρος, η συναισθηματική κατάσταση συνθέτουν τον πυρήνα της δημιουργίας του. Η έμπνευση είναι ο εξωγενής παράγοντας που “φέρνει”, που αποκαλύπτει το ποίημα.
Σπυριδούλα Μίχου
«Υπερβατικές Συννοσηρότητες»
Είναι ακόμη Κυριακή όπως και χθες,
χωρίς καμία νοσταλγία με διαδέχονται οι κοσμικότητες.
Με τόσα σπουδαία και ανούσια,
κατά βάση βαρβαρότητες,
πέρασε ο καιρός όπως περνούν τα χρόνια,
χωρίς τις μέρες στο ενδιάμεσο.
Τουλίπες διάλεξα
για το βάζο της αθωότητάς σου.
Είχα ακούσει πως είναι σπάνιες, άγριες και μπλε.
Μπλε χρώμα βασικό, πρωτογενές.
Παράπονα δεν έχω, μονάχα που, ώρες ώρες,
σκέφτομαι πως στους εκλεκτούς σου
μια στιγμή δεν χώρεσα.
Τα άμφια όλων των ομοίων σου
με απέρριψαν.
1) Τι είναι αυτό που σας ωθεί ή σας επιβάλει να γράφετε ποίηση;
Θεωρώ πως από όλες τις μορφές έκφρασης που υπάρχουν η ποίηση για εμένα είναι ο πιο συμβατός με την φύση μου τρόπος να εκφράσω ό,τι παρατηρώ, βιώνω, ανέχομαι και αισθάνομαι.
2) Έχετε κάποιες επιρροές που διαπερνούν το έργο σας;
Σίγουρα, έχω επηρεαστεί βαθιά από την ποίηση και τα πεζά του Καβάφη, από την Κική Δημουλά και τον Philippe Jaccottet.
3) Ποιο, θεωρείτε, ότι είναι το κοινό νήμα που ενώνει τα ποιήματά σας;
Σίγουρα ο χρόνος και η φθορά που γεννάται από αυτόν. Με ενδιαφέρουν πολύ τα διαστήματα ζωής που ετεροχρονισμένα μπορώ να αντιληφθώ ως σπάνια και καθοριστικά, και αυτά προσπαθώ μέσα από την ποίησή μου να επαναξιολογήσω.
4) Είναι ένας βατός δρόμος αυτός της ποίησης για ένα νέο συγγραφέα στη χώρα μας;
Νομίζω πως όχι υπάρχει μία εμπάθεια με το νέο και το καινούργιο.
5) Πότε τελειώνει ένα ποίημα, πότε πιστεύετε πως ολοκληρώθηκε;
Όταν δεν χρειάζεται να το ξαναδιαβάσω.
- Πώς λειτουργεί η έμπνευση σε σας;
Στο πλαίσιο των ανεπίλυτων αντιφάσεων που ταλανίζουν ασταμάτητα τη ζωή, η ρήξη ανάμεσα σε εμένα και το ερέθισμα είναι ακαριαία.
Στέργιος Φωτόπουλος
«Αυτεπίγνωσης Επίμετρο»
Θαμπώνουν τα τζάμια και τα μάτια σου
από θλίψης άχνα,
νυχτός δάκρυα,
μονάχα η μνήμη είναι ευδιάκριτη,
κρατιέσαι απ’ τις κουρτίνες.
«Μίλησέ μου», σου γνέφω επίμονα
με φωνή παρακλητική,
μα εσύ δεν αποκρίνεσαι
σκεπτική αναμετριέσαι
με κάποιον απολογισμό.
Ανοίγω τα μάτια μου
δεν είσαι εδώ-αλήθεια πότε ήσουν…;
Αποτινάζω ιδρώτα, φράσεις ακατάληπτες, παραμιλητά
δυσθεώρητο φορτίο τα σκεπάσματα απόψε.
Αγγίζω το νυχτικό σου
σαν αβρή αγχόνη
σφίγγει τις καρωτίδες μου.
Αν είναι να χαθώ ας γίνει από μετάξι.
1) Τι είναι αυτό που σας ωθεί ή σας επιβάλει να γράφετε ποίηση;
Μια ενδιάθετη ανάγκη έκφρασης που λειτουργεί θεραπευτικά, ιδιαίτερα σε περιόδους όπου ζορίζομαι αρκετά.
2) Έχετε κάποιες επιρροές που διαπερνούν το έργο σας;
Βεβαίως, αν και νομίζω πως είναι δύσκολο να αναφερθούμε σε αυτές με ακρίβεια. Είμαστε όσα βιώνουμε και όσα διαβάζουμε. Ωστόσο, θεωρώ χρέος της/του κάθε δημιουργού να προσπαθεί να χαράσσει το δικό της/του δρόμο.
3) Ποιο, θεωρείτε, ότι είναι το κοινό νήμα που ενώνει τα ποιήματά σας;
Ο έρωτας.
4) Είναι ένας βατός δρόμος αυτός της ποίησης για ένα νέο συγγραφέα στη χώρα μας;
Πιστεύω ότι ο δρόμος της ποιητικής δημιουργίας είναι μοναχικός, ενώ το «επίπεδο δυσκολίας ή ευκολίας» του αποτελεί προσωπική υπόθεση. Ωστόσο, θεωρώ ότι γίνεται περισσότερο βατός, όταν στο δρόμο της ζωής έχεις ανθρώπους δίπλα σου που πιστεύουν σε σένα και σε στηρίζουν.
5) Πότε τελειώνει ένα ποίημα, πότε πιστεύετε πως ολοκληρώθηκε;
Δεν είμαι σίγουρος αν ολοκληρώνεται κάποτε. Αντιλαμβάνομαι το κάθε ποίημα ως ένα κομμάτι του εαυτού μας που κυοφορεί συναισθήματα, ιδέες, και προβληματισμούς υπό το πρίσμα της ψυχικής μας κατάστασης σε μια δεδομένη χρονική στιγμή. Με τη δημοσίευσή του, ενδεχομένως να ερμηνευτεί ποικιλοτρόπως από διαφορετικές συνειδήσεις. Μπορεί να κλείσει αυτός ο κύκλος;
6) Πώς λειτουργεί η έμπνευση σε σας;
Θα έλεγα ότι γράφω πάντα κατόπιν μιας τρόπον τινά διεργασίας, μιας εσωτερικής διαλεκτικής, που εκκινεί από κάποιο βίωμα ή ερέθισμα. Τότε θα ξεπηδήσουν οι λέξεις στο χαρτί προκειμένου να διαφυλαχτεί η στιγμή.
Πάνος Μαυρομμάτης
«Τα Λαχνίσματα»
Ελάτε, ελάτε σας λέγω σ’ αυτό το πρόγευμα των αισθήσεων.
Να μοιραστούμε τον χρόνο πέρα από δώδεκα αριθμούς,
τη μέρα να μην την εκχωρήσουμε στις ώρες, τον χρόνο στους μήνες.
Να κινήσουμε εμείς και όχι οι δείκτες, να μην αφήσουμε
να μας προσπεράσουν,
αθώοι, γεμάτοι ρίγος για ζωή, να βρυχάται η ανάσα σου
και όχι η αναπνοή σου, να μην αναρωτιέσαι.
Να πάψουμε απάνθρωποι και στερημένοι να ’μαστε,
και απ’ το παραθύρι τ’ ανοιχτό, τις κουρτίνες να παραμερίσουμε,
το λευκό διάφανο υφαντό, τον κόσμο να τον σμιλέψουμε σαν ζυμωτό,
τα χέρια μας γαλήνια να αμαυρώσουμε, να γευτούμε
λατρευτικά ετούτη τη μυρωδιά.
1) Τι είναι αυτό που σας ωθεί ή σας επιβάλει να γράφετε ποίηση;
Βιωματικές εμπειρίες και κυρίως ανολοκλήρωτες αναζητήσεις, αποτελούν εναρκτήριο λάκτισμα για να την απόδοση και καταγραφή κάποιων πιο προσωπικών σκέψεων. Θα έλεγα ότι αποτελεί περισσότερο ανάγκη πάρα σκοπό. Πρόκειται για μια εσωτερική παρόρμηση, μια αφορμή – έμπνευση που πηγάζει και φανερώνεται στιγμιαία, αποτυπώνεται τυχαία σε κάποιο χαρτί, αυθόρμητα παίρνει και αποκτά μορφή. Είναι η προσωπική ανάγκη απόδοσης και επικοινωνίας των σκέψεων μου. Φορές είναι και η Δαμόκλειος Σπάθη μου.
2) Έχετε κάποιες επιρροές που διαπερνούν το έργο σας;
Το εύρος των επιρροών είναι μεγάλο, τόσο από την εγχώρια και ξένη λογοτεχνία, από την μουσική και τα αναγνώσματα μου αλλά κυρίως η καθημερινότητα και οι βιωματικές μου εμπειρίες, η συναναστροφή με τους ανθρώπους και πολλές φορές η περιοδική αποστροφή μου προς αυτούς, η απογοήτευση και η χαρά, η διαρκής αναζήτηση, τα καθημερινά μικρά και μεγάλα πάθη. Θα έλεγα ο άνθρωπος και η αστείρευτη δυναμική του.
3) Ποιο, θεωρείτε, ότι είναι το κοινό νήμα που ενώνει τα ποιήματά σας;
Ο άνθρωπος, ο αυθορμητισμός του και οι συναισθηματικές μεταπτώσεις του. Η μοναδικότητα της στιγμής, η ανάγκη καταγραφής και χαρτογράφησης, αποδοχής και κατανόησης των σκέψεων μου.
4) Είναι ένας βατός δρόμος αυτός της ποίησης για ένα νέο συγγραφέα στη χώρα μας;
Εξαρτάται ποιος είναι ο στόχος σου και ο αυτοσκοπός σου, πως θέλεις να ορίσεις το έργο σου και τι επιδιώκεις. Καλώς ή κακώς, υπάρχει πρόσφορο έδαφος για όλους, σε μια εποχή που η ελευθερία και άμεση πρόσβαση στο αναγνωστικό κοινό μπορεί να γίνει στιγμιαία, καθώς η αναγνωσιμότητα έχει ταυτιστεί και συμβιβαστεί με τα «likes». Δεν μπορώ να συγκρίνω το παρόν με το παρελθόν, και με όλα αυτά τα ιερά τέρατα που μεγαλούργησαν, γαλούχησαν και στιγμάτισαν εποχές και γενιές ολόκληρες. Μου δίνεται η εντύπωση ότι κάτι γινόταν πιο σωστά και σίγουρα με μεγαλύτερη με συνέπεια. Εγώ στάθηκα τυχερός, εάν και δεν πιστεύω στην τύχη «ο θεός δεν παίζει ζάρια», που με εμπιστευτήκαν κάποιοι, μου δόθηκε το βήμα και εκδόθηκαν αυτές οι δυο ποιητικές μου συλλογές.
5) Πότε τελειώνει ένα ποίημα, πότε πιστεύετε πως ολοκληρώθηκε;
Είμαι βέβαιος ότι ποτέ δεν τελειώνει ούτε ολοκληρώνεται, είναι ζωντανό, αναπνέει, έχει διάρκεια και συνέχεια. Δεν ορίζεται ούτε περιορίζεται μέσα σε αυστηρούς χρονικούς προσδιορισμούς. Η διάρκεια ενός ποιήματος είναι άπειρη, διαστέλλεται, συρρικνώνεται, υπάρχει και αναγεννάτε, δεν έχει αρχή ούτε τέλος. Πρόκειται για ένα μέσο, ένα εισιτήριο, μια αφετηρία, το ταξίδι και ο προορισμός είναι μοναδικός, ξέχωρος, αλησμόνητος για τον καθένα. Ο στίχος που σμιλεύθηκε από τον έναν ή τη μία, εκφράζει χιλιάδες διαφορετικές αναγνωστικές αλήθειες. Ακόμα και για τον ίδιο τον δημιουργό του, η ερμηνεία είναι διαφορετική σε κάθε ανάγνωσμα του… Είναι χαρακτηριστικό της ποίησης, ότι ο καθένας μας αυθόρμητα την προσεγγίζει, την αγκαλιάζει, την οικειοποιείται και ταυτίζεται με το δικό του μοναδικό τρόπο, και δίνει ερμηνείες διαφορετικές, καθώς αγγίζει καθαρά προσωπικές χορδές και πτυχές. Η ίδια λέξη, στίχος, εικόνα ερμηνεύεται με ιδιαίτερα προσωπικό τρόπο. Αυτή είναι η διαρκής δυναμική, είναι το μεγαλειώδες της ποίησης.
6) Πώς λειτουργεί η έμπνευση σε σας;
Η ραχοκοκαλιά της συνήθως αποτελείται, συντίθεται από τυχαία γεγονότα της καθημερινότητας, από ένα πρόσωπο και ανθρώπους, από μικρές και μεγάλες στιγμές, αυθόρμητες και αναπάντεχες, καθαυτό γεγονότα τα οποία γεννούν, συνθέτουν και εκκολάπτουν στιγμιαίες εμπνεύσεις. Οι οποίες με ένα παράδοξο τρόπο καταγράφονται και αποτυπώνονται σε ένα χαρτί μεμονωμένα, πρόχειρα χωρίς συνέπεια και σκοπό, αποτελώντας αφετηρίες και αφορμές ουσιαστικά τον κορμό της θεματικής οντότητας που θα πραγματευτώ, άλλοτε προσθέτοντας κομμάτι κομμάτι σταδιακά άλλοτε σποραδικά και άτακτα, μα σχεδόν ποτέ με συνέπεια ολοκλήρωσης. Τυχαία συμβαίνει, στιγμιαία αποδίδεται.
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
