Η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης πλησιάζει τον ένα αιώνα ζωής, και η πορεία της είναι συνυφασμένη με τη νεότερη ιστορική πορεία της Θεσσαλονίκης.
Το 1926 που η ΔΕΘ άνοιξε για πρώτη φορά τις πύλες της, η Θεσσαλονίκη μετρούσε πληγές. Οι συνέπειες από την καταστροφική πυρκαγιά του 1917, από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, και από τα πλήθη των προσφύγων που την είχαν κατακλύσει, διαμόρφωναν το πρόσωπο της πόλης.
Την ίδια στιγμή όμως η πόλη διέθετε και στοιχεία που συνηγορούσαν σε προοπτική ανάπτυξης, όπως ήταν το λιμάνι της, η σύνδεση με τα Βαλκάνια και τη Δυτική Ευρώπη, και ο ίδιος ο πληθυσμός της που αποτελούνταν από Έλληνες, Εβραίους, Τούρκους, Βούλγαρους, Γάλλους, Αρμένιους, Ιταλούς.
Ήταν ο βουλευτής Νικόλαος Γερμανός που οραματίστηκε την καθιέρωση μίας «ετησίας εμποροπανηγύρεως», και στις 28 Απριλίου 1925 κατέθεσε στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας την πρότασή του και πήρε την άδεια για μία διεθνή έκθεση.
Η πρώτη Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης εγκαινιάστηκε την Kυριακή 3 Οκτωβρίου του 1926, και στεγαζόταν στο πεδίο του Άρεως στην περιοχή Στρατηγείο. Kάλυπτε 7.000 τ.μ. συμμετείχαν σε αυτή 600 εκθέτες και είχε 100.000 επισκέπτες. Επίσημες κρατικές συμμετοχές ήταν της Βουλγαρίας και της Σοβιετικής Ένωσης.
Ο κόσμος συνέρεε να πάρει το δωρεάν γάλα που μοίραζε η NESTLE στα παιδιά, και να πιει μπύρα για 1 δραχμή το ποτήρι στο περίπτερο του ΦΙΞ.
Τα επόμενα χρόνια η Διεθνής Έκθεση μεγάλωσε σε έκταση και απήχηση. Οι επίσημες κρατικές συμμετοχές αυξάνονταν συνεχώς, το ίδιο και οι συμμετοχές των ελληνικών επιχειρήσεων, ενώ ο αριθμός των απλών επισκεπτών μεγάλωνε.
Τα πρώτα αυτά χρόνια η ΔΕΘ ήταν ένα μεγάλο πανηγύρι. Παραστάσεις, συναυλίες, ατραξιόν που προσέλκυαν το ενδιαφέρον του κοινού, πυροτεχνήματα.
Σύντομα όμως ο Β’ Παγκόσμιος πόλεμος θα ερχόταν να ανακόψει αυτή την πορεία. Το 1938 ανάμεσα στις σημαίες που κυμάτιζαν στις πύλες της ΔΕΘ είναι κι αυτή με τη σβάστικα. Το 1940 κι ενώ η ΔΕΘ είχε ήδη μεταφερθεί από το Πεδίον του Άρεως όπου γινόταν μέχρι τότε, στον σημερινό της χώρο, η χιτλερική Γερμανία συμμετείχε επίσημα στην έκθεση.
Την περίοδο της Κατοχής οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν τα περίπτερα σαν αποθήκες, ενώ πριν αποχωρήσουν από τη Θεσσαλονίκη ανατίναξαν τα κτίρια της ΔΕΘ. Ο Β’ Παγκόσμιος και ο εμφύλιος σπαραγμός που ακολούθησε, συνέβαλαν να μείνει η Έκθεση κλειστή για 10 ολόκληρα χρόνια.
Το 1951, στο πλαίσιο του σχεδίου Μάρσαλ χρηματοδοτήθηκε και η ΔΕΘ, προκειμένου να αποκατασταθούν οι λεηλατημένοι χώροι της.
Η πρώτη μεταπολεμική ΔΕΘ, η 16η εγκαινιάστηκε στις 16 Σεπτεμβρίου του 1951, και έκτοτε η λειτουργία της δεν σταμάτησε ποτέ, μέχρι πέρυσι που ματαιώθηκε λόγω πανδημίας.
Οι διοργανώσεις που ακολούθησαν επηρεάζονταν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από τα εγχώρια και διεθνή πολιτικοοικονομιά γεγονότα.
Το 1955 σημαδεύεται από τον διωγμό των Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη. Το περίπτερο της Τουρκίας στη ΔΕΘ έκλεισε πριν από τη λήξη της έκθεσης.
Το 1957 η ίνα και οι ΗΠΑ συναγωνίζονταν σε κινήσεις εντυπωσιασμού, παρουσιάζοντας τις πιο προηγμένες τεχνολογικές εξελίξεις. Το ορόσημο της χρονιάς ήταν όμως άλλο! Ένας υπάλληλος, ο Δημήτρης Βακόνδιος, μη έχοντας ζεστό νερό για να φτιάξει στιγμιαίο καφέ, τον χτύπησε στο σέικερ με κρύο νερό και παγάκια, δημιουργώντας έτσι τον πρώτο καφέ φραπέ στην ιστορία, το πιο δημοφιλές ρόφημα των νεοελλήνων!
Το ίδιο έτος, κατεδαφίστηκαν τα περίπτερα Α’, Β΄ και εθνικής παραγωγής, προκειμένου στη θέση τους να κατασκευαστεί το «Αλεξάνδρειο Μέλαθρον», το γνωστό σε όλους «Παλέ Ντε Σπορ».
Το 1960 ξεκίνησε το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, με την ονομασία τότε «Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου». Ήταν μια ιδέα του Λίνου Πολίτη και του Παύλου Ζάννα που υιοθετήθηκε αμέσως από την ΔΕΘ. Τον κινηματογράφο ακολούθησε το τραγούδι, αφού το 1962, το Φεστιβάλ Τραγουδιού μετακόμισε και αυτό στη Θεσσαλονίκη.
Στη ΔΕΘ του 1965 το τεταμένο πολιτικό κλίμα μετά την πτώση του Γεώργιου Παπανδρέου, είχε αντίκτυπο και στη ΔΕΘ, αφού κανένας πολιτικός δεν εμφανίστηκε για να την εγκαινιάσει και το καθήκον ανέλαβε ο τότε νομάρχης Κούρναβος.
Το 1966 αποτέλεσε χρονιά ορόσημο, αφού η ΔΕΘ σημείωσε το νούμερο ρεκόρ του 1.600.000 επισκεπτών, φτάνοντας στο απόγειο της επιτυχίας της.
Η ΔΕΘ του 1967 πραγματοποιήθηκε λίγους μήνες μετά το πραξικόπημα και την εγκαθίδρυση της Χούντας στην Ελλάδα.
Το 1969, εγκαινιάστηκε ο πρώτος όροφος του πύργου του ΟΤΕ. Ο σύνολο του πύργου παραδόθηκε την αμέσως επόμενη χρονιά.
Η ΔΕΘ του 1974 είχε πανηγυρικό χαρακτήρα, με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή να την εγκαινιάζει με την φράση «Εγκαινιάζω την πρώτη μεταπελευθερωτική περίοδο της ΔΕΘ».
Την ίδια χρονιά βέβαια το περίπτερο της Κύπρου αποτέλεσε χώρο προσκυνήματος για τους επισκέπτες, λόγω της εισβολής, ενώ διοργανώθηκε καλλιτεχνική εκδήλωση στο Παλέ υπέρ των θυμάτων. Δύο μόλις μέρες μετά τα εγκαίνια της ΔΕΘ ιδρύθηκε το ΠαΣοΚ.
Το 1978, ήταν η χρονιά του μεγάλου σεισμού της Θεσσαλονίκης, ο οποίος όμως δεν εμπόδισε την έκθεση από τη λειτουργία της, αφού σε χρόνο ρεκόρ είχαν επισκευαστεί οι ζημιές.
Το 1985 ο θεσμός γιόρταζε τα 50 χρόνια διοργανώσεων, και η πόλη τα 2.300 από την ίδρυσή της.
Το 1988 η διάρκεια της Εκθεσης μειώθηκε σε 10 μέρες, πλησιάζοντας έτσι το σημερινό format της.
Το 1992 έγινε η επίσημη τελετή θεμελίωσης του Συνεδριακού Κέντρου Ι. Βελλίδης, ενώ το 1998 ξεκίνησε ο θεσμός της τιμώμενης χώρας, με πρώτη την Κίνα.
Το 1993 η Helexpo-ΔΕΘ καθιερώθηκε ως ο επίσημος εθνικός εκθεσιακός φορέας της χώρας.
Το 2001 η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου στις ΗΠΑ οδήγησε στο κλείσιμο του Αμερικάνικου περιπτέρου, το οποίο άνοιξε πάλι τρεις μέρες αργότερα, με αυξημένα μέτρα ασφαλείας.
Το 2007 για πρώτη φορά η διενέργεια εθνικών εκλογών συνέπεσε με τη δεύτερη Κυριακή της ΔΕΘ. Αποτέλεσμα ήταν να πληγεί η επισκεψιμότητα της έκθεσης.
Οι τελευταίες δεκαετίες της ΔΕΘ χαρακτηρίζονται κυρίως από τον εμπορικό της χαρακτήρα και λιγότερο από τον πανηγυρικό. Η ΔΕΘ έγινε πεδίο κυβερνητικών εξαγγελιών και πολιτικών αντιπαραθέσεων. Το άνοιγμα ξανά στο ευρύ κοινό με τις συναυλίες γνωστών καλλιτεχνών επανέφερε τον γιορτινό χαρακτήρα της. Εν όψει της συμπλήρωσης 100 χρόνων, και με το σχέδιο ανάπλασης των χώρων της να έχει μπει σε τροχιά πραγμάτωσης, η ΔΕΘ αντιμετωπίζει τα επόμενα 100 χρόνια με αισιοδοξία.
Πηγές:
Το βιβλίο «75 χρόνια επί 15 ημέρες» του Δρ. Κυρ. Ποζρικίδη
Το site της ΔΕΘ-HELEXPO www.helexpo.gr
Τα άρθρα και τα σχόλια που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα μας εκφράζουν αποκλειστικά τους συγγραφείς. Η ιστοσελίδα μας δεν λογοκρίνει τις γνώμες κανενός.
Ακολουθήστε τις ειδήσεις του speaknews.gr στο Google News πατώντας εδώ
